5-2 散文/論文
Congwsez Qiz 創世記
*本文譯自1960年版教會羅馬字的Kū Iok
Sèng-Keng的chhòng-sè-kì (創世紀)篇,本書擅自更改為Daiigiyxzhi,標點符號也依照本書的正字規則書寫,特此說明。
Guannkixtauu Siongzdez congwjr
tnix qapp doe. Doe si kangx kangx hunzdun; cim'enx ee binzjniu o'amz. Siongzdez
ee Shinn unzdung diy juixbin. Siongzdez qongw, Dirhh u qngx, jiuzz u qngx.
Siongzdez knuaz qngx, si hrw:ee; Siongzdez jiongzz qngx[;]amz vunx kuix.
Siongzdez qirz hitt xee qngx joerz Zit, qirz amz joerz Meii. U eiz'hngx[,] u
jaxkiw, si tauu jit zit.
5-2-2
Cud Egipt Qiz 出埃及記
*本文譯自1960年版教會羅馬字的Kū Iok
Sèng-Keng的chhut-Ai-kip-kì (出埃及記)篇,本書擅自更改為Daiigiyxzhi,人名、地名的翻譯與標點符號也依照本書的正字規則書寫,特此說明。
Islaellangg
qiahbak knuawqniz Egiptlangg zib uaw .laii, jiuzz jin’ qniax, auuqirz Iahrhua.
Inx duiww Moses qongw, qiamxx si Egipt brr tiungxdoe, liyw jiaff cua guanw cud
laii syiw diy kongwiaw mah? Liyw sniaxsy anxneix kuanxtai guanw, cua guanw cud
Egipt ah? Guanw diy Egipt qiamxx brr duiww liyw anxneix qongw, Borf did cab
guanw, cutjai guanw hugsai Egiptlangg mah? In'ui hugsai Egiptlangg kaff dyit
syiw diy kongwiaw. Moses duiww veifsneiz qongw, Mzbenw qniax, joerz linw kia
lezz, knuaz Iahrhua qinaxzit uizzdirf linw soxx buerh qniaa ee jinxqiuz; in'ui
linw qinaxzit soxx knuawqniz ee Egiptlangg, dikkag irngxuanw b'oe qrff knuaz
qniz.
5-2-3
Lun Puerrhux 論皮膚
Derzs Zinnsiu(George Gushue Taylor) 戴仁壽
*本文節錄自戴仁壽1917年出版的「內外科看護學」第8章,原文是用教會羅馬字(白話字)拼寫,本書擅自更改為Daiigiyxzhi,標點符號也依照本書的正字規則書寫,特此說明。
Puerrhux
vaux diy shinkuyx ee guazbin. [I]x ee jok'iung si jiauz eizdoew:
1.
Si vrxho qiynbah.
2.
U ciukqag ee jok'iung, jiuzzsi bongx dirf
guaz'ui jiuzz jaix ee kuanxsid. Si in'ui puerrhux ee ciukqaksirxtew, ix ee
laizbin ee sinnqingx u buerxliux. Ciukqag(觸覺, touch sense), hiaxex ee doezz id gauu:ee soxjai jiuzz si
ciuxjngxtauu-aw, jif ee buerxliux, cuiwdunn.
3.
Puerr si vaiisetkhiz ee jit xee. [I]x ee jok'iung si
cutqnua. Qnua si juiw ee jid. Qnua, jidvah hun ee laizbin, nng hun si qnuazsngx
ee iamm'hun qapp iuu.
4.
Puerr u kipsiux ee kuiwlat; cincniu suixgiynnlui ee irf
oe kipzip diy puerrhux lai.
5.
Si diauuhorr langg ee texunx. [C]incniu nazz tnikiz kaff
zuaf:ee sii, hiaxex hanzjnuaaqngw[/hanzsanwqngw] ee buerxliux dniuz qrff kuix.
[S]oxiw qnua nazz lauu cutlaii, langg jiuzz kaff liangglengw, knuawuaf. Nazz
tnikiz kaff lengw:ee sii, hiaxex qngw oe kaff qiu'uaf, kaff brr hyuatqnua. Iaxx
hiaxex kaff uaw diy puerrhux ee hiefqngw oe qiux. Zedkiz jiuzz kaff b'oe dui’
puerrhux lizkuix shinkuyx; huandngw, dyuaz diy shinkuyx lai. [S]oxiw langg
jiuzz oe sirlr.
Puerrhux
hunjoerz nng jann. Dingxbin jann qirwjoerz viauxpuerr (表皮, epidermis). [D]oezz zi
qirwjoerz jinpuerr (真皮, dermis). Diy jitt nng jann ee eizdoew u qetdewjid. Jitt
xee qirwjoerz puerrei-qetdewjid (皮下結締織, subcutaneous connective tissue,
doezz 88 doo).
皮膚包在身體的外面。它的作用如下:
1. 保護筋肉
2. 有觸覺的作用,就是摸到外界就知道的樣子。是因為皮膚的觸覺小體,因為它的裡面的神經有尾巴。觸覺,它們最厲害的地方就是手指頭、舌尖、嘴唇。
3. 皮膚是一種排泄器官。它的作用是排汗。汗是液體。汗的百分之二是帶汗酸的鹽分與油。
4. 皮膚有吸力,就像水銀可以吸進體內。
5. 是調和人的體溫。就像如果天氣熱,那些汗腺管的尾巴會撐開。所以汗流出來,人就比較涼爽、快活。如果天氣冷,那些汗腺管會收縮,較少出汗。還有那些靠近皮膚的血管也會收縮。熱氣較不會從皮膚散出體外,反而留在體內。所以人們會覺得暖和。
皮膚分為兩層。上面一層叫做表皮。第二層叫做真皮。在這兩層底下有結締織。這叫做皮下結締織 (subcutaneous
connective tissue, 第88 圖)。
5-2-4
Puulongzjiaw liuudiz cut'hyuad 浮浪者 留置 出發
Luas Zinnsengx 賴仁聲
*本文摘自賴仁聲1924年發表的「 Án-niá ê Ba̍k-sái母親的眼淚」,原文是用教會羅馬字(白話字)拼寫,本書擅自更改為Daiigiyxzhi,人名、地名的翻譯與標點符號也依照本書的正字規則書寫,特此說明。
Puulongzjiaw
siuiunggsow diy Mongolia, qiyn Siberia[.] Jitt xee sniaa hrzjoerz Maizmaiw
Sniaa. Huerxciax dirhh dui’ Vakqniax, Dniuqakauw, Lunnkoz[Kolun/Ulaanbaatar]
qingquerz. Loztauu dirhh jer uaw jnia’z jap zit ee huerxciax. Hukguann Mw knuaz
qniaw hwo kanwsiuw qyuad, jiuzz naxx m qamsimx, duerz huanzlangg ee auzbin
diddit qniaa qyauz ciatauu. Qauwui ixqingx Citdiamw snajap hunx, qrff jabgo
hunjirngx jiuzz buerh cut'hyuad. Soxiw brr hirfkunz, liammvnix jit duiz jit
duiz, kanx jyniu huerxciax, si hwo inx jer diy huerwbudciax, cyiyx diuzqrw hwo
inx jer, kuanxtai inx joerz cincniu diyx. Qauwdiamw[,] huerxciax vi'aw dann,
jiuzz kuix ciax. Hukguann Mw qapp simvu, jaboxqniaw Bixhuaii:a kuix sniax kauz
qyauz ngowngoz qirz. Tenswyz:a bin lungxx brr uat cutlaii knuaz inx, qnaxsi
derh m guan inx qwa ix zibvinw iaff si derh iubun. Brrjingg:ee huerxciax diddit
qniaa kiyz. Hukguann Mw jidsii suaff hunzdrw diy tookax.
浮浪者收容所在蒙古,靠近西伯利亞。這個城市叫做買買城。坐火車的話需經過北京、張家口、與倫庫[庫倫/烏蘭巴托]。坐火車要十天左右的路程。福元姆看到兒子被看守刮了耳光很不忍心,就跟在犯人後頭一直走到車站。到達時已7點30分,再15分鐘就要出發。所以沒休息,一對一對被帶上火車,讓他們到貨車廂,鋪著稻稈嚷他們坐,像豬一般對待他們。時間一到,火車笛聲響,㚲就開了。福元姆與媳婦、女兒美懷放聲大哭。天賜沒有回頭看他們,或許是對他們舉發他心有不甘,或許是心中鬱悶。無情的火車逕自離去,福元姆突然一下子暈倒在地。
5-2-5
Dnaxx dirhh qinxqinw
poxqip Romaxzhi!! 如今得趕快普及羅馬字!
Cuazs Vueehuerw 蔡培火
*本文摘自蔡培火1925年出版的「 Cha̍p-hāng
Koán-kiàn十項管見」,原文是用教會羅馬字(白話字)拼寫,本書擅自更改為Daiigiyxzhi,特此說明。
Dwaizqeix ixqingx bad Romaxzhi ee led'ui, guaw sinz
led'ui iazzsi siisii derh kuawsimx Daiiuann ee jinwvo, soxiw cimcimx qiiguan
qapp dwaizqeix hap kuiwlat, meiizit zinzjinx poxqip Romaxzhi. Lanw dwaizqeix
nazz m si qinxqinw seingx laii bad jitt zizjabsiz zhi ee Romaxzhi, Daiiuann si
dikkag jinjniaz rh did qiuz. Daiiuann henzqhimx si jai diwseg dua qihngx ee siidai.
Dwaizqeix ee tauukaknguaw ixqingx kangkangx, gor qyauz buerh drw .lorhkiyz.
Lanw dnaxx dirhh qinxqinw dwaizseingx laii kuix jitt xee Romaxzhi ee
cngkowmngg. Jitt qeingx kaff hrw kuix. Lanw iaugor liauw brr lat, vadd qeingx
cngkowmngg si kuix b'oe laii, dirhh dui’ jitt qeingx seingx kuix, lanw ee
tauunauw jiaff oe did dirf damzvrf vaxdni. Dui’ anxneix, lanw jiuzz oe tangx
jiktiug siasiauw:ee kuiwlat, tangx qrff laii kuix qokgiyw ee cngkoz, Hanwbunn
ee cngkoz, iaffsi Inggiyw, ixqip qiitnax jiungxjiungw guazqok'ue ee cngkowmngg.
Led'ui dunggvaux! Lanw dirhh qinxqinw laii rf Romaxzhi, iaxx lanw joezjoe langg
dirhh iung Romaxzhi laii siaw joezjoe:ee hrw ceih, hwo lanw joezjoe:ee
hniadi;jixmuae tak, hwo inx tangx yix hrw inx e jingsinn ee iaugor. Nazzsi anxneix,
Daiiuann jiuzz oe hiongwsiong, Daiiuann jiuzz oe nguazsinx, Daiiuann jiuzz oe
uaf .kitlaii !!
台灣已經懂羅馬字的諸位,我相信諸位也是時時在關心台灣的進步,所以我深深期待與諸位不分晝夜合力普及羅馬字。我們若不趕快認識這24個字母的羅馬字,台灣一定難以救治。台灣現在處於知識飢荒的時代。大家的腦洞已經空了,餓到快倒地。咱們得先開這個羅馬字的倉門。這間比較容易開。我們餓到沒力氣開其他的倉庫,得從這間先開,我們的頭腦才會得到些微補充。藉此,我們就有力氣打開國語(註:日語)的倉庫、漢文的倉庫、或是英語、以及其他種種外語的倉庫。各位同胞! 我們得趕快學羅馬字,我們更多人得用羅馬字寫更多的好書,給我們眾多的兄弟姊妹閱讀,讓他們得以治癒他們精神的飢餓。能夠這樣,台灣就能向上,台灣就能革新,台灣就會活起來。
5-2-6
Cnggjeingg ee joeebiituii 床前的齊眉槌
Dneis Koepuanz 鄭溪泮
*本文摘自鄭溪泮1926年出版的「 Chhut Sí Sòaⁿ出死線」,原文是用教會羅馬字(白話字)拼寫,本書擅自更改為Daiigiyxzhi,特此說明。
Hit diap qirz guu ee langg tauukag cihcif, qauwui knuaz dirf cat, qniax jit
ei lungxx buerh syiw. Suiisii vniaz dngw kiyz po nizz. Langg’ mng ix sniaw sy,
ix lungxx b'oe qongw. Qandna’ irng ciuw diddit et, qongw diam...dia...azz qnax azz qnaw. Iwsyz si
iazz qniax iazz qnuaa. Ix jiuzz joerz ix jauw kiyz huerxkneix hanghuerw, brr
langg’ jaix ix ee iwsyz.
Vnuawmeii u linwlongz qirz ee sniax, lauzburw qirz qongxx,
Brw: Kiynn:a, Kiynn:a, guu derh sir’ dag.
In'ui irngxsii
sionggsiongg diy meiisii, guu bwad sir’ dag. Jiwkiynn hniah jit cneiw, zuerr ix
ee bagjiux, tiw khuix jit knuaz. Guaz! Cat-aw pafbin uie hoxniaux, snax xee zip
vangg laii .liauw! Tauu jit xee jiongzz ix soxx gyiaf siamm gua dngg ee
joeebiituii, cutlat jiuzz duiww bin hmh .laii.
Qajaiz tuiibuerw
kee diy dirg-binncngg ee ziahung. Jiwkiynn, qinxmeiw dui’ tuiibuerw sax .derh.
Vanggqeingx oef oef, cek jit ei beixsiez, Hitt…lazz! iuzz dendrww qwa ix longz
drwdngw. Hitt snax xee cat sir’ oex sir’ koeh, dyrw lorf diyzderh tookax.
Jiwkiynn jiuzz kanx sirxdi qapp lauzburw cudkiyz. Toxhuiw dr’ iazz m qnaw qang
ix. Sngz laii si niyw-inghiungg. Hitt sii guazbin ixqingx derh vangwhuerw.
那時叫牛的人低著頭,到場看到盜賊嚇得半死,馬上跑回糖廠。人家問他發生甚麼事,他甚麼都說不出來。只是一直搖手,說靜….靜…,驚…樂..(意思是又怕又冷)。他就逕自跑去火爐旁烤火,沒有人明白他的意思。
半夜有碰撞聲,母親說:勤啊,勤啊,牛隻在打架。因為以前牛隻常在半夜打架。至勤驚醒,揉一下眼睛,睜眼一看。哇!賊兒打花臉,三個人已經進入房內!頭一個拿著一人高的齊眉槌使勁砸下來。
幸好槌尾卡在竹床的屏風。至勤猛地抓住槌尾。房間窄窄的,她蹲個馬步,用力「喝!」把它撞回去。那三個賊而互相撞再一起,摔倒在地。至勤趕緊拉著弟弟與母親往外跑。土匪也不敢動她。可說是位女英雄。那時外面已經再放火了。
5-2-7
Zidtauu qapp Vengqag太陽與冰塊
Josefin
*本文摘自Josefin的詩集,本書擅自改寫,特予說明。
U jit qangx
zidtauu dyng dirf vengqag.
Senzliongg:ee zidtauu
knuaz dirf vengqag
cabcap dinx ee qnua.
Drzz jyig cud
qui’ shinkuyx ee zedjingg,
anwsngz buerh qwa pak hwo dax.
Kirff m jaix
vengqag
ix siongzz qniax zuaf.
Undo zuxx quann
ix zuxx siamxpiah.
Nazz brr,
ix ee shinkuyx
drzz oe knuaknuax aw ngyiuu
.kiyz,
venz joerz jit meix ee juiw,
dyrw diy deing kokkog ee
tookax.
5-2-8
Ngai Qniaw Syia Zidtauu背兒射太陽
Ashiaz Silaia 1995
Qoxjaw u jiukk joe liap zidtauu, pak qaxx siewqanx sirx tngwtngz,
從前 有 很
多 顆 太陽, 晒 得 世間 熱 烘烘,
lanw langg
zuaf qaxx b'oe kamx did. Lozbuerw drzz iung jhniz qwa syia
咱們 熱 得
不 堪 後來 就 用 箭 把(它) 射
hwo cunx jit liap. Siewqanlangg
jiaff oezdid cniu jinw anxneix an'unw
(到) 剩 一 顆 世人
才 得以 像 現在 這樣 安穩
querwzit.
過日
Diy siewqaiz nizz jin’ joe binnjuk
lungxx u syia zidtauu ee qowsy.
在 世界 裡
很 多
民族 都 有 射 太陽
的 故事
Diungqoklangg
siongsinz zidtauu si Heoz'ie qwa syia qaxx cunx jit liap .ee.
中國人 相信 太陽 是 后羿
把(它) 射 (到) 剩 一 顆 的
Heoz'ie
ee kanciuw drzz si taux jiaf shendanx, vuerx kiyz guerhniuu ee
后羿 的 妻子 就 是 偷 吃 仙丹
飛 去 月亮
的
Siongg'goo.
Lanw Daiiuanlangg ee tuannsuerh si qongxx zidtauu hiaff nizz
嫦娥
咱們 台灣人 的 傳說 是 說 太陽 那麼
hng .dirf, soxiw lanw jngx-lai ee siauwlenn,
quiw xee sir’ jirx, ngai qniaw
遠 所以 咱們 村裡 的 年輕人 幾
個 相邀 背 兒女
gyiaf qirngjniz
buerh kiyz qwa zidtauu syia hwo cunx jit liap. Suizenn
拿 弓箭 要 去 把 太陽 射 [到] 剩 一 個 雖然
lozdoo iauu'uanw, kammket, mzqurxx inx m qniax qan'nann, jit dai jiab
路途 遙遠 坎坷 不過 他們 不 怕 艱難 一 代 接
jit
dai, jiungqwiibuerw uannsengg zimzbu.
一 代 終於
完成 任務。
Diungqoklangg
siongsinz siewqanx si u miaa u sneiz ee ing'hiungg
中國人 相信
世間 是 有 名 有 姓 的 英雄
congwjr
:ee. An'unw:ee zidjiw si gauulangg hwo lanw .ee. Daiiuanlangg
創造 的 安穩 的 日子 是 能幹的人
給 咱們 的 台灣人
ee
joxsenx kirfsi qaudaiz lanw dirhh oezqiz did, jitt xee siewqanx si krz
的 祖先 郤是 交待 咱們 須 記 得 這
個 世間 是 靠
dwaizqeix
danggjoee hiablek, jit dai jiab jit dai, itdit pafvniaz jiaff oezdid
大家 同心
協力 一 代 接
一 代 一直
努力 才 得以
an'unw
querwzit.
安穩 過日
Budliw ee Siewqaiz 物理的世界
Danns Luii 2020 陳雷
*本文刊於台文通訊BONG報 2022年5月第338期,原文是漢羅文與教會羅馬字。本書擅自更改為Daiigiyxzhi並更改部分內容,標點符號也依照本書的正字規則書寫,特此說明。
Budliw ee siewqaiz,
viauxbin knuaz .laii, si jin’ hukjap, brr qangg:ee henzsiong; vauhamm qokk
jiungw brr qangg:ee guannsoz(element), budjid(matter), cneitew,
lenggliong(energy), simzjiww siiqanx… . Vudqorz, qiynzdai siwvah dangx
kerhak ee jhengwbingg [qongxx] ix si jit xee jin’ quijeg:ee siewqaiz;
lungxjungw junsiuw quiw diauu qanxdanx:, qivunw:ee quijeg. Liyw nazz si
budlixhagqax, simzjiww oezdangz qwa soxu:ee henzsiong, ui’ siongzz sirw:ee Q-jyw(quark)
qyauz siongzz dua:ee uxdiu, ui’ lanw soxx jaix siongzz jaw:ee siiqanx (uxdiu
cutshiz) qyauz siongzz buerw:ee siiqanx (uxdiu qetsug), iung jit diauu
dnggdngg:ee showhak-qungsheg viauxhen .cutlaii. Jexx qamxx m si jit xee qwiijig.
Budliw ee siewqaiz iaxx u jit xee liyw sniu b'oe qyauz
ee qwiijig. Jyzzenn ee henzsit(reality) qapp lanw zidsiongg qamxquanx ee
qinggiam qwiisit brr itding itdiz, simzjiww duiwhuanw. Cincniu siiqanx siu
qasug ee ingxhiongw oe venz bwan. Cincniu qngx(light) dunggsii si
pordungx(wave), iazz si jitliap(particle). Jit liap qongjyw(photon)
dunggsii junnjai diy brr qangzkuanw ee soxjai(localization)…. Jiungxjiungw
qwiikaw:ee liongzjyxleghak(quantum mechenic) ee siewqaiz, liyw brr
huatdo siongxsiong. Vutqorz cniaw liyw oe qiz did. Jexx m si jyzzennqaiz ee
morrsut. Jexx si budliw qivunw:ee henzsit(reality), qingquerz kerhak ee bagjiux
jiaff u huatdo qinggiam, liauxqaiw ee henzsit(reality).
Liyw oe jinz jit vo mng: jiaxex qivunw- quijeg si
anxjnuaw laii :ee? Jexx lanw jinww brr dap'anz, hirgjiaw si uannjuann krz
qihue(random chance), hirgjiaw si zinnlui diwsig huanz'uii ixgua,
irngxuanw b'oezdangz hueedab ee bunzdoee. Jungwsizz budliw ee siewqaiz uynxjunw
lanw knuaz zuxx joe, cincniu jit xee tngz vnuaz qngx ee bixniyw, zuxx hwo lanw
yaiwbuerh knuaz zuxx joe, qamxqag sinnviz, qingwuiz, bixle. [Ix] teesengx lanw
ee simlingg, simzjiww junggvaiz ee jungqauwqamw.
物理的世界表面看是很複雜,不一樣的現象,包含各種不同的元素(element),物質(matter),星體,能量(energy),甚至時間... 不過近代400
年科學的研究證明,它是一个很有規則的世界,全部遵守幾條基本簡單的規則。你若是物理學家,甚至可以把所有的現象,從最小的Q子(quark)到最大的宇宙,從咱所知最早的時間 (宇宙出世)到最末的時間(宇宙結束),用一條長長的數學公式表現出來...... 這不是一個奇蹟嗎?
物理的世界還有一個你想不到的奇蹟。自然的現實(reality)與我們日常感官的經驗其實不一定一致,甚至相反。就像時間受加速的影響會變慢,像光(light)同時是波動(wave)也是質粒 (particle),一粒光子(photon)同時存在於不同的所在(localization)......種種奇妙的量子力學(quantum
mechanic)的世界,你無法想像。不過請你記得,這不是自然界的魔術,這是物理基本的現實。 經過科學的眼睛才能經驗、瞭解的現實。
你會進一步問,這些基本規則是怎麼來的?這我們現在沒有無答案,或者是完全靠機會(random
chance),或者是人類知識範圍以外,永遠無法回答的問題。但是物理的世界允許我們看更多,就像一個半裸的美女,讓我們愈想多看,感覺神祕、敬畏、美麗,它提昇我們的心靈,甚至是崇拜的宗教感。
5-2-10
Vuddrr Uiiliuu Qingx 佛遺教經
*本文刊載於Facebook 2022年12月6日~ 8日 Daigixzi Tagcechue的貼文,包含台語字本、英文本、與華語本,台語字本的部分本書擅自更改以Daiigiyxzhi 7.0書寫並更改部分內容,特予說明。
Shakiamuni Vut tauu
vaiw dngw Huatlunn, doz'huaz junjiaw Ajnatakaundinya. Suafbuerw vaiw suat'huad,
ix doz'huaz junjiaw Subhadhra. Qaidongx doz'huaz :ee jinzqaix doz'huaz liauw,
ix diy Sala-Siangsneiciu diungx:a derfbuerh jinwzip Nirvana(liappuann). Hitt
jun, diy vnuawmeii, jigjing brr sniax, ix uizz jiungwsingdoo iokliok qangxsuad
Vud'huad ee iauwjiw.
Linw jiaxex Bhikkhu, diy
guaw jibbet liauxau, linw dirhh juncunn qapp qingwdiung Pratimoksha(qyaiwlut),
korxviw diy oamz diungx cuer dirf qngx iaffsi sanwciaflangg did dirf vrw. Linw
qaidongx jaix jexx si linw ee sensneix, cincniu guaw diy siewqanx qangzkuanw.
Ciisiuw qaiwlut :ee m
tangx jiunggsy boexboe qapp boz'ik. M tangx hag can'hngg iaffsi cuwteif. M
tangx cyi noovuk iaffsi jingsneix. Itcez jirngwjorh ee sittauu qapp jaiivrw
lungxx m tangx bongx, naff cincniu jauxpiah huerxkneix. M tangx quah cauw; corz
caa iaffsi lee too; qyut doe. M tangx qab irf-aw iaffsi jiamvug hiungqed. M
tangx giahbak knuaz cneisiuz iaffsi cuisngz guerh'ngii guerhkih laii qiksngz hrw-pnaiw
zhiz'un. Jiaxex lungxx brr engwdongx joerz. U jamzjad, jiaf u jiauz sii,
cingjing juzkrz. M tangx cab siewsy iaffsi joerz vrwbeiw. M tangx rf huatsut
len sendanx. M tangx qandna’ buerh qauvuee quiwkiz :ee, duiwdiung inx, suaff
knuawkinx kaff eizjanz :ee. Jiaxex lungxx brr engwdongx joerz. Simx dirhh
duanjniaz qyiuu doz'huaz. M tangx amkamz kiamwdiamw, iung qeiw bin laii muaapenz
jirngwlangg. Duiww siz jiungw qiungwiongw lungxx u hanzliong mazz jaix buanxjiug.
Cuyw .dirf ee qiungwiongw brr engwdongx dunxkngz.
釋迦牟尼佛初轉法輪。度阿若憍陳如。最後說法度須跋陀羅。所應度者皆已度訖。於娑羅雙樹間將入涅槃。是時中夜寂然無聲。為諸弟子略說法要。
汝等比丘。於我滅後當尊重珍敬波羅提木叉。如闇遇明貧人得寶。當知此則是汝大師。若我住世無異此也。
持淨戒者不得販賣貿易。安置田宅。畜養人民奴婢畜生。一切種殖及諸財寶。皆當遠離如避火坑。不得斬伐草木墾土掘地。合和湯藥占相吉凶。 仰觀星宿推步盈虛曆數算計。皆所不應。節身時食清淨自活。不得參預世事通致使命。呪術仙藥。結好貴人親厚媟嫚。皆不應作。當自端心正念求度。不得苞藏瑕疵顯異惑眾。於四供養知量知足。趣得供養不應稸積。
5-2-11
Joxqungx 祖宗
Ashiaz Silaia 1995
Muanxcyingx zibjuw Diungqog liauxau, Diungqoklangg
uizzdirf m guan kunx tauukag, lyauu tauujangbuerw tniax qongxx hwo'ngg taii
syiw jnia’z vafban langg. 1895 nii, Zidvunxlangg jiamwniaw Daiiuann ixau, qirz
Daiiuanlangg jenw dwiau tauujangbuerw. Jin’ joe Daiiuanlangg t.-tiikauz-k., oe
syiw; oe uaf, qongxx nazz brr tauujangbuerw kiyz im'huw, joxqungx oe b'oe zin
did, si dwaizvut'hauz ozz.
Jnia’z hrxcirz hnoh !
滿清入主中國後,中國人為了不薙髮留辮子聽說被殺了上百萬人。1895年日本人占領台灣以後, 叫台灣人剪掉辮子。很多台灣人哭哭啼啼, 要死要活地說:沒有辮子去了陰府,祖宗會不認得,大不孝啊。
真好笑齁!
* * * * * * * * * * * * * * *
U jit
xee langg jer Benz ee ciax, ceng Ingqokziungg ee sejongx kiyz vneizngi joerz
shintew- qiamxjax, suaff brr qrff cud .laii. Zibbhuk ee sii, ix qui’ shinkuyx
ceng ox:ee Dngglanggshnax, qrff dyiz saiqungx-br, qongxx nazz brr anxneix ceng,
ix b'oezdangz qniz joxqungx. Qrff diy ix ee bongzvaii keg “Ingxcuanx” ee dngg'hr.
--------- Jitt xee langg qongw ix si Daiiduk :ee.
Jnia’z hrxcirz hnoh!
有一個人坐賓士車,穿英國呢絨的西裝去醫院做身體檢查,想不到一去不回。入棺時,全身穿黑的長袍馬褂,還帶個道士帽,說如果不這樣穿,他沒辦法見到祖宗。還在他的墓碑上刻「穎川」(在中國河南)的堂號。 --------- 這個人說他是台獨的。
真好笑齁!
* * * * * * * * * * * * * * *
Diungqog Qiungzsanw Dongw bwad uizzdirf buerh hwo kaff joe:ee
Diungqoklangg oezdangz bad zhi, buerh huiez dwiau Hanwzhi, tui'hyengg vingz'imzhi.
Jin’ joe Diungqoklangg qongw Hanwzhi si joxqungx lyauu .lorf .laii ee vrxvuez,
naxx oezsaih huiez dwiau? Luz-Siunw poepingg qongxx: uahlangg jiaff si vrxvuez,
syixlangg ee mihqnia naxx u loz'irng.
中國共產黨曾經為了讓更多人識字要廢掉漢字,推行拼音字。很多中國人說漢字是祖先留下來的寶貝,怎麼可以廢掉?魯迅批評說:活人才是寶貝,死人的東西哪有用。
Jin’ joe Daiiuanlangg sniu buerh iung Daiigiyw siaw zhi, qrff
qniax nazz brr iung syixlangg lyauu lorf laii ee vrxvuez- Hanwzhi siaw, si
vuerzjow, dwaizvut'hauz. Inx mazz qniax qadi ixau knuaz brr inx qniaxsunx iung
veih'uezzhi siaw hwo inx ee poex. --------- Jiaxex langg mazz lungxx juxdniux
Daiiuann duglip.
Jnia’z brr hrxcirz hnoh!
很多台灣人說要用台語寫字,又怕如果不用死人留下的寶貝漢字寫,是背祖、大不孝。他們也怕自己死後看不懂子孫用白話字寫給他的信。---------
這些人也都主張台灣獨立。
真不好笑齁!
5-2-12
Sat'hu Ji’ Siuu
Izqyaiw ; Duadcex Ji’ Hyn Nannbong
殺父之仇易解;奪妻之恨難忘
Ashiaz Silaia 1995
「殺父之仇易解;奪妻之恨難忘」。第一次聽到這句話時,我著實有些訝異。妻子比父親重要?哪有這回事?父親生我養我,沒有他哪來的妻子?
這句話應該是在比較父子情誼與夫妻情誼。一般都說父子間是恩情。當兒女的比較少感受父親的疼愛。第一、年少不懂事;第二、父愛常用威嚴包裝;第三、父愛不用求, 是自己來的。所以一般人談到父子情誼就說恩情。恩情是我們欠人家,要還人家的東西。如果撇開道德,沒報答人家的恩情,我們也沒什麼損失。父親反正都死了。報仇還得跟人家爭鬥,說不定自己還要賠上性命。人家說「冤仇可解不可結」,既然話都這麼說了,那就算了。
人家又說夫妻之間如果沒有愛情是悲哀的。古人沒有戀愛就結為夫妻,一生在一起。有沒有愛情很難說。不過夫妻共同生活,互相幫忙(湊腳手),多少也有些情誼。更重要的是,妻子既然是自己的腳手(只能直譯),如果被搶走,三餐、吃、喝、穿、睡都沒人打理,日子很難過,再想到男人的面子,不拼命行嗎?
「殺父之仇易解;奪妻之恨難忘」。二二八事件與白色恐怖中死去的大都是為人父的。所以,很少聽到人家要追緝到底,更甭說報仇.
5-2-13
Daiiuann ee langg, Daiiuannlangg, Daiiuannqoklangg
台灣的人、台灣人、台灣國人
Ashiaz Silaia 1995
Qin'nii,
Zidvunw ee Kobe dua dedang liauxau, u nng~snax qeix diy Daiiuann dyuaz jap gua
dhangx ee Zidvunxlangg quatding buerh vnuax kiyz Malaisea, qongxx hiaxx brr
dedang.
Quixlorhh
dhangx jeingg, drzz u juanqax qingxqrz qongxx Daiiuann oe u dua dedang. Juewqiyn,
Daiilamm, Qagi, Hualenx jit siwqoez dedang jin’ jiap. Bwad u jit zit jyunz vah
gua vnaiw ee qiwliuk. Hwo Daiiuann ee langg qamxqag qniahniaa banz'hunx. Uz'ee
qiidrw Siongzdez sywhug. Uz'ee kitqiuu Maxjow vrxviz.
Qongxx
Maxjow ee qowhiongx diy Diungqog ee Biijiux. Jin’ joe Daiiuann ee langg querz
kiyz hiaxx vaiwvaiz, sunzsuaz cittrr. M quanw inx si Keiflangg, Hrhlrxlangg,
Amis, Taial, iaff si Snuadanglangg, Siongz'haixlangg, Diungqoklangg lungxx qirz
inx “Taiivaux”, qwa inx dongwjoerz Daiiuanlangg. Daiiuann ee langg qwa 1945 nii
ixjeingg drzz dyuaz diy Daiiuann ee langg qirz jrz Daiiuanlangg. Mazz u langg
qongw qadi si Daiiuanlangg, m si Keiflangg. Inui ix m bwad tniax querz
“Hrhlrxlangg” jitt zhi. Jniuws Qingqog qongw ix mazz si Daiiuanlangg. Diy jiaxx,
“mazz si” si qongxx ix mazz si Diungqoklangg. Ix ee Daiiuanlangg si Diungqog ee
Daiiuann Sengw ee langg.
Quz'nii,
u cutvanw jit vunw ceih, hr jrz “1995 Zun Voefguerf”, qongxx 1996 nii Daiiuann
buerh suanw jungxtungw, oe jniaa joerz jit xee qokqax. Soxiw, Diungqog oe diy
hexx jinwjeingg cutvingx, qungjiamz Daiiuann. U vutjiw joe Daiiuanlangg tniax
liauw jin’ dirhqniax, qnuaxqongg derh vanzliw iibinn, buerh vnuax kiyz guazqog,
mazz jin’ mzguan, jiuwcamz qongxx lungxx si hiaxex juxdniux Daiiuanqog ee langg
hai syiw inx dirhh liikuix Daiiuann.
Dyiamz diy Daiiuanndoe ee langg qirz joerz Daiiuann ee
langg. Jyzqag qadi siug'iyy Daiiuann doe ee langg qirz joerz Daiiuanlangg. Qencii
buerh joerz Daiiuannqog ee qokbinn ee langg qirz joerz Daiiuanqoklangg.
沒有留言:
張貼留言