2023年4月3日 星期一

 附錄 2 音練習

 

2-1 字母表

A a

B b

C c

 

 

 

 

 

Dd

E e

F f

 

 

 

 

 

G g

H h

I i

 

 

 

 

 

J j

K k

L l

 

 

 

 

M m

N n

Ng ng

 

 

 

 

O o

P p

Q q

 

 

 

 

R r

S s           

T t

 

 

 

 

U u

V v

W w

 

 

 

 

X x

Y y

Z z

 


 

 










2-2 拚音練習的步驟

1.      注意台語的發音除了子音與母音之外,還有聲調。聲調的掌握是學習台語字的關鍵。

2.      台語字的拼音方式是從左邊到右邊連寫,子音在前,母音在後,在母音的後面連結聲調。

 

2-3 單母音

學過注音符號的初學者可以借用注音符號的「四聲」與輕聲(中縮調)來練習聲調。華語沒有「高縮調」與「中平調」。

 

原形單母音一覽表:

一聲

二聲

三聲

四聲

輕聲

高縮

中平

♪33

♪12

♪11

♪31

♪20

♪30

♪22

ax

aa

az

aw

ah

af

a

ex

ee

ez

ew

eh

ef

e

ix

ii

iz

iw

ih

if

i

ox

oo

oz

ow

oh

of

o

rx

rr

rz

rw

rh

rf

r

ux

uu

uz

uw

uh

uf

u

ngx

ngg

ngz

ngw

ngh

ngf

ng

mx

mm

mz

mw

mh

mf

m

yx

yy

yz

yw

yh

yf

y


 

 

發音練習:

[ax] (): [o ax] (烏鴉)

[ex] (/):

[aa] (ˊ): (不耐煩的聲音)

[ee] (ˊ/): guaw ee (我的)

[az] (ˇ): [hrw az] (好了)

[ez] (ˇ): [q ez] (),

[aw]:(ˋ):[ o-aw], ()

[ew] (ˋ/):

[ah] (˙/): juiw-ah ()

[eh] (˙/): [jai eh] (災厄)

[af] (˙˙/): vniaw-af (餅盒)

[ef] (˙˙/): koz *[ef] (褲窄)

[a] (-/): [a ii] (阿姨)

[e] (-/): guaw *[e] (我會)

l  *記號的[e]參考下面整合腔調的變形單母音oe的發音。

 

[ix] (/): si ix (是他)

[ox] (//):

[ii] (ˊ/): [a ii] (阿姨)

[oo] (ˊ/):

[iz] (ˇ/): [aiw iz] (愛意)

[oz] (ˇ//對人兇):

[iw] (ˋ/): iw-aw (椅子)

[ow] (ˋ/)

[ih] (˙): [t ih] ()

[oh] (˙): [m oh] (雙手抱住)

[if] (˙˙): [t if](愛說話)

[of] (˙˙): [m of] ()

[i] (-)

[o] (-/): o-aw ()

 

[rx] (//)

[ux](/):[tam ux](貪汙)

[rr] (ˊ/):

[uu] (ˊ/): [tamm uu] (痰盂)

[rz] (ˇ/): [So rz] (蘇澳)

[uz] (ˇ/靠著使熱或冷)

[rw] (ˋ/): [mii rw] (棉襖)

[uw] (ˋ/): [hong uw] (風雨)

[rh] (˙/不容易)

[uh] (˙): [d uh] (打盹)

[rf] (˙˙/)

[uf] (˙˙): [d uf] ()

[r] (-/): [d r] (), [p r] ()

[u] (-/)

 

[ngx] (/):

[mx][mxvorr](姆婆/伯婆)

[ngg] (ˊ/):

[mm] ()

[ngz] (ˇ/):

[mz][h mz] (是,應諾詞)

[ngw] (ˋ/):

[mw] (): [a mw] (伯母)

[ngh] (˙): [sngh](鼻子吸氣)

[mh][hmh] (以物重擊)

[ngf] (˙˙): [ngh ngf] (便便)

[mf][h mf] (悶不吭聲)

[ng](-//眼花)

[m] (不要)

 

[yx](//*): [s yx] ()

[yy] (ˊ/ˊ/*ˊ): [s yy] ()

[yz] (ˇ/ˇ/*ˇ): [s yz] ()

[yw] (ˋ/ˋ/*ˋ): [s yw] ()

[yh] (˙/˙/*˙): [j yh] (漬乾/拭乾)

[yf] (˙˙/˙˙/*˙˙)

[y] (-/-/*-): [s y] ()

l  y的發音可以隨個人的腔調唸[i][u],或[y/*(用ㄧ的嘴形行發ㄨ的音)]

識字練習

1. 請將下列漢字的台語發音找出正確的台語字:

1.鴨,2.盒,3.蚵,4.澳,5.學,6.矮,7.(介詞)8厄,9.意,10.椅,11.伊,12.13.芋,14.挖,15.烏,16.湖,17.有,18.(樹蔭)19.黃,20.()

2. 上項的解答從後面依序為:m, ngg, ngw, u, oo, ox, ow, o, ii, ix, iw, iz, eh, ee, ew, rf, rz, rr, af, ah.

 

2-4 多母音

    由二個以上的母音合成的音節叫做多母音。下表以華語注音符號來說明其他的雙母音 (從現在開始注意:台語字沒有聲調符號時應唸「7/陽去/中平調/♪22)

台語字

注音符號

ai

au

eo

ㄛ或近似ㄧㄜ

ia

ㄧㄚ

iau

ㄧㄠ

ir

近似ㄧㄜ(華語無發音)

iu

ㄧㄨ(華語無此發音)

oe

近似ㄨㄝ或ㄝ

ua

近似ㄨㄚ

ue

近似ㄨㄝ(華語無此發音)

uer

近似ㄨㄝ或ㄝ或ㄜ

ui

近似ㄨㄧ(華語無此發音)

uai

近似ㄨㄞ

 

 

 

 

多母音一覽表:

一聲

二聲

三聲

四聲

輕聲

高縮

中平

33

12

11

31

20

30

22

aix

aii

aiz

aiw

aih

aif

ai

aux

auu

auz

auw

auh

auf

au

eox

eoo

eoz

eow

eoh

eof

eo

iax

iaa

iaz

iaw

iah

iaf

ia

iaux

iauu

iauz

iauw

iauh

iauf

iau

irx

irr

irz

irw

irh

irf

ir

iux

iuu

iuz

iuw

iuh

iuf

iu

oex

oee

oez

oew

oeh

oef

oe

orx

orr

orz

orw

orh

orf

or

uax

uaa

uaz

uaw

uah

uaf

ua

uaix

uaii

uaiz

uaiw

uaih

uaif

uai

uex

uee

uez

uew

ueh

uef

ue

uerx

uerr

uerz

uerw

uerh

uerf

uer

uix

uii

uiz

uiw

uih

uif

ui

l  粗體字標記的是整合腔調的變形單母音,初學者稍後再練習。

 

 

 

發音練習

[aix] (/)

[aux] (/)

[aii] (ˊ): [l aii] ()

[auu] (ˊ/)

[aiz] (ˇ/)

[auz] (ˇ/臭掉)

[aiw] (ˋ): [b aiw] (不好)

[auw] (ˋ/)

[aih] (˙)

[auh] (˙): [d auh] (扣合)

[aif] (˙˙)

[auf] (˙˙)

[ai] (-): [h ai] ()

[au] (-/)

 

[iax] (ㄧㄚ): [c iax] ()

[iaux] (ㄧㄠ//)

[iaa] (ㄧㄚˊ/)

[iauu] (ㄧㄠˊ/)

[iaz] (ㄧㄚˇ/)

[iauz] (ㄧㄠˇ/)

[iaw] (ㄧㄚˋ/)

[iauw] (ㄧㄠˋ): [s iauw] (瘋狂)

[iah] (ㄧㄚ˙//翻出)

[iauh] (ㄧㄠ˙): [h iauh](撬開)

[iaf] (ㄧㄚ˙˙/)

[iauf] (ㄧㄠ˙˙):

[ia] (ㄧㄚ-/)

[iau] (ㄧㄠ-/耀)

 

[irx] (ㄧㄜ/)

[iux] (ㄧㄨ/)

[irr] (ㄧㄜˊ/)

[iuu] (ㄧㄨˊ/)

[irz] (ㄧㄜˇ): [c irz] ()

[iuz] (ㄧㄨˇ//)

[irw] (ㄧㄜˋ): [j irw] ()

[iuw] (ㄧㄨˋ/)

[irh] (ㄧㄜ˙/)

[iuh] (ㄧㄨ˙): [d iuh] (抽痛)

[irf] (ㄧㄜ˙˙/)

[iuf] (ㄧㄨ˙˙)

[ir] (ㄧㄜ-): [b ir] ()

[iu] (ㄧㄨ-/)

 

[uax] (): [q uax] ()

[uaix] (/)

[uaa] (ˊ): [j uaa] ()

[uaii] (ˊ): [h uaii] ()

[uaz] (ˇ): [q uaz] ()

[uaiz] (ˇ): [k uaiz] ()

[uaw] (ˋ/依靠)

[uaiw] (ˋ/扭傷)

[uah] (˙): [q uah] ()

[uaih] (˙)

[uaf] (˙˙/)

[uaif] (˙˙)

[ua] (-): [d ua] ()

[uai] (-): [h uai] ()

 

[uex] (): [h uex] ()

[uix] (/)

[uee] (ˊ/)

[uii] (ˊ/)

[uez] (ˇ/雜草叢生)

[uiz] (ˇ//不喜歡)

[uew] (ˋ/)

[uiw] (ˋ/)

*[ueh] (˙/用長條物輕輕挑起或劃過)

*[uih] (˙/用長條物輕輕挑起或劃過)

*[uef] (˙˙/)

*[uif] (˙˙/)

 [ue] (-/)

[ui] (-/)

l  *的發音因地方腔調不同可以唸[ue][ui],參考下面整合腔調的變形單母音ie的發音。

 

識字練習:

1. 請將下列漢字的台語發音找出正確的台語字:

1.愛,2.哀,3.後,4.拗,5.凹,6.喉,7.厭,8.野,9.爺,10.夜,11.腰,12.搖,13.葯,14.猜測,15.幼,16.友,17.憂,18.油,19.(依靠)20.活,21.話,22.胃,23.畏,24.委,25.威,25.違,27.飢餓,28.歪。

2. 上項的解答從後面依序為: uaix, iaux, uii, uix, uiw, uiz, ui, ue, uaf, uaw, iuu, iux, iuw, iuz, irh, irf, irr, irx, ia, iaa, iaw, iaz, auu, aux, auw, au, aix, aiz.

 

整合腔調的變形單母音一覽表:(初學者可以學過第4篇後再練習)

一聲

二聲

三聲

四聲

輕聲

高縮

中平

33

12

11

31

20

30

22

eix

eii

eiz

eiw

eih

eif

ei

eox

eoo

eoz

eow

eoh

eof

eo

erx

err

erz

erw

erh

erf

er

iex

iee

iez

iew

ieh

ief

ie

iyx

iyy

iyz

iyw

iyh

iyf

iy

oex

oee

oez

oew

oeh

oef

oe

orx

orr

orz

orw

orh

orf

or

uerx

uerr

uerz

uerw

uerh

uerf

uer

urx

urr

urz

urw

urh

urf

ur

uyx

uyy

uyz

uyw

uyh

uyf

uy

 

發音練習

[eix](/*/)

[eox](/ㄧㄜ): [q eox] ()

[eii] (ˊ/*ˊ): [d eii] ()

[eoo] (ˊ/ㄧㄜˊ): [t eoo] ()

[eiz] (ˇ/*ˇ): [eiz amz]晚上

[eoz] (ˇ/ㄧㄜˇ): [k eoz] ()

[eiw] (ˋ/*ˋ/)

[eow] (ˋ/ㄧㄜˋ): [k eow] ()

[eih] (˙/*˙): [c eih] (/)

[eoh] (˙/ㄧㄜ˙)

[eif] (˙˙/*˙˙): [b eif] ()

[eof] (˙˙/ㄧㄜ˙˙)

[ei] (-/*-/)

[eo] (-/ㄧㄜ-): [h eo] ()

l  ei的發音因地方腔調不同可以唸[e][ɛ/*(發音與[e]類似,但是嘴唇兩側比[e]更拉開,接近[i])]

l  eo的發音因地方腔調不同可以唸[o][ir]

 

[erx] (/*): [k erx] ()

[iex](/): [c iex] ()

[err] (ˊ/*ˊ): [b err] ()

[iee] (ˊ/ˊ): [mu iee] ()

[erz] (ˇ/*ˇ): [d erz] ()

[iez] (ˇ/ˇ): [hu iez] ()

[erw] (ˋ/*ˋ): [d erw] ()

[iew] (ˋ/ˋ): [j iew] ()

[erh] (˙/*˙): [d erh] (在做)

[ieh] (˙/˙): [hu ieh] ()

[erf] (˙˙/*˙˙): (埋怨/介意)

[ief] (˙˙/˙˙): [u ief] ()

[er] (/*): [d er] ()

[ie] (/): [u ie] ()

l  er的發音因地方腔調不同可以唸[e][er/*(用ㄝ的嘴行發ㄜ的音)]

l  ie的發音因地方腔調不同可以唸[e][i]

 

 

[iyx] (//*//):

[oex] (/ㄨㄝ/)

[iyy] (ˊ/ˊ/*ˊ/)

[oee](ˊ/ㄨㄝˊ/)

[iyz] (ˇ/ˇ/*ˇ/傳染/沾染)

[oez] (ˇ/ㄨㄝˇ): [s oez] ()

[iyw] (/ˋˋ/*ˋ/)

[oew] (ˋ/ㄨㄝˋ/)

[iyh] (˙/˙/*˙)

[oeh] (˙/ㄨㄝ˙/)

[iyf] (˙˙/˙˙/*˙˙)

[oef] (˙˙/ㄨㄝ˙˙)

[iy] (-/-/*-/)

[oe] (-/ㄨㄝ-)

l  iy的發音因地方腔調不同可以唸[i][u],或[y/*(用ㄧ的嘴形行發ㄨ的音)]

l  oe的發音因地方腔調不同可以唸[e][ue]

 

[orx] (/*/)

[uerx] (/ㄨㄝ/*ㄜ鍋)

[orr] (ˊ/*ˊ): [l orr] ()

[uerr](ˊ/ㄨㄝˊ/*ˊ): [puerr]

[orz] (ˇ/*ˇ): [c orz] ()

[uerz] (ˇ/ㄨㄝˇ/*ˇ/傳染)

[orw] (ˋ/*ˋ): [q orw]

[uerw](ˋ/ㄨㄝˋ/*ˋ):[huerw]

[orh] (˙/*˙): [d orh] ()

[uerh](˙/ㄨㄝ˙/*˙): [kueh]

[orf] (˙˙/*˙˙): [l orf] ()

[uerf](˙˙/ㄨㄝ˙˙/*˙˙): [guerf]

[or] (-/*-): [h or] ()

[uer](-/ㄨㄝ-/*-):[cuer]尋找

l  or的發音等同[r]在「汐鹿腔」文讀音等同「ㄛ」,白話音則類似國際音標的[o],是前圓唇的「ㄛ」。

l  uer的發音因地方腔調不同可以[e][er/*(用ㄝ的嘴行發ㄜ的音)][ue]

 

 

[urx] (//)

[uyx] (/): [s uyx] (/)

[urr] (ˊ/ˊ)

[uyy] (ˊ/ˊ): [z uyy] ()

[urz] (ˇ/ˇ/)

[uyz] (ˇ/ˇ): [c uyz] ()

[urw] (ˋ/): [b urw] ()

[uyw] (ˋ/ˋ/)

[urh] (˙/˙): [s urh] ()

[uyh] (˙/˙)

[urf] (˙˙/˙˙): [t urf] (不靈光/無精打采)

[uyf] (˙˙/˙˙)

[ur] (-/-): [s ur] (唆使)

[uy] (-/-): [q uy] ()

l  ur的發音因地方腔調不同可以唸[u][r]

l  uy的發音普遍腔唸[u],內埔腔的白話唸[i]

 

識字練習

1. 請將下列漢字的台語發音找出正確的台語字:

1.下,2. 淤,3. 與,4. 鞋,5. 澳,6. 預,7. 矮,8. 雨,9. 餘,10. 鍋,11. 凹,12. 會,13. 啞,14. 窄。

2. 上項的解答從後面依序為:oef, eiw, oe, urx, uerx, iyy, uyw, oew, iy, urz, oee, iyw, iyx, ei.

 

l   2-5 鼻尾音(粗體字標記的是整合腔調的變形字初學者可以學過第4篇後再練習)

 

母音後接ngmn等鼻音即形成鼻尾音以華語注音符號來表示則為:

台語字

注音符號

am

 

(華語無此發音)

an

 

ang

 

en

ㄝㄣ

(華語無此發音)

eng

ㄧㄥ

 

eing

ㄧㄥ

 

ing

ㄧㄥ

 

irng

ㄧㄥ

 

iam

 

(華語無此發音)

iang

ㄧㄤ

 

im

 

(華語無此發音)

in

ㄧㄣ

 

iong

ㄧㄛㄥ

(華語無此發音)

iung

ㄧㄛㄥ

(華語無此發音)

ong

ㄛㄥ

(華語無此發音)

ung

ㄛㄥ

(華語無此發音)

uan

ㄨㄢ

 

un

ㄨㄣ

 

uyn

ㄨㄣ

 

yn

/ㄧㄣ/ㄨㄣ

 

iyn

/ㄧㄣ/ㄨㄣ

 

ym

 

(華語無此發音)

 

一覽表:

一聲

二聲

三聲

四聲

中平

33

12

11

31

22

amx

amm

amz

amw

am

anx

ann

anz

anw

an

angx

angg

angz

angw

ang

enx

enn

enz

enw

en

eingx

eingg

eingz

eingw

eing

engx

engg

engz

engw

eng

iamx

iamm

iamz

iamw

iam

iangx

iangg

iangz

iangw

iang

imx

imm

imz

imw

im

inx

inn

inz

inw

in

ingx

ingg

ingz

ingw

ing

iongx

iongg

iongz

iongw

iong

irngx

irngg

irngz

irngw

irng

iungx

iungg

iungz

iungw

iung

iynx

iynn

iynz

iynw

iyn

ongx

ongg

ongz

ongw

ong

uanx

uann

uanz

uanw

uan

unx

unn

unz

unw

un

ungx

ungg

ungz

ungw

ung

uynx

uynn

uynz

uynw

uyn

ynx

ynn

ynz

ynw

yn

 

發音練習

[amx] (m/)

[anx] (ㄚㄣ//)

[amm] (mˊ/涵洞)

[ann] (ㄚㄣˊ/ˊ/)

[amz] (mˇ/)

[anz] (ㄚㄣˇ/ˇ/)

[amw] (mˋ/粥汁)

[anw] (ㄚㄣˋ/ˋ/咱們[高雄])

[am] (m-/脖子)

[an] (ㄚㄣ-/-/延緩)

 

[angx] (ㄚㄥ//丈夫)

[enx] (ㄝㄣ/)

[angg] (ㄚㄥˊ//)

[enn] (ㄝㄣˊ/)

[angz] (ㄚㄥˇ/ˇ/)

[enz] (ㄝㄣˇ/)

[angw] (ㄚㄥ/ˋˋ/bangw蚊子)

[enw] (ㄝㄣˋ/)

[ang] (ㄚㄥ-/-/自滿)

[en] (ㄝㄣ-) [den] ()

 

[engx] (ㄧㄥ, sengx )

[eingx] (ㄧㄥ, ceingx)

[engg] (ㄧㄥˊ, sengg)

[eingg] (ㄧㄥˊ/)

[engz] (ㄧㄥˇ/, sengz)

[eingz] (ㄧㄥˇ, jeingz)

[engw] (ㄧㄥˋ, sengw)

[eingw] (ㄧㄥˋ, ceingw/)

[eng] (ㄧㄥ-, seng)

[eing] (ㄧㄥ-, deing)

l  eng/ing/inrg的發音相同

l  eing的發音因地方腔調不同有 [eng][ngai][an][en]的唸法

[ingx] (ㄧㄥ/)

[irngx] (ㄧㄥ/)

[ingg] (ㄧㄥˊ/)

[irngg] (ㄧㄥˊ/)

[ingz] (ㄧㄥˇ/)

[irngz]( ㄧㄥˇ/施肥, jirngz)

[ingw] (ㄧㄥˋ/)

[irngw] (ㄧㄥˋ///)

[ing]( ㄧㄥ/盪漾/d ing )

[irng] (ㄧㄥ/)

l eng/ing/inrg的發音相同

 

[iamx] (ㄧㄚm/)

[iangx] (ㄧㄤ, siangx)

[iamm] (ㄧㄚmˊ/)

[iangg] (ㄧㄤˊ, liangg)

[iamz] (ㄧㄚmˇ/, d iamz)

[iangz] (ㄧㄤˇ, kiangz能幹)

[iamw] (ㄧㄚmˋ/)

[iangw] (ㄧㄤˋ, hiangw)

[iam] (ㄧㄚm-/)

[iang] (ㄧㄤ-/自滿)

 

[imx] (m/)

[inx] (ㄧㄣ/他們)

[imm] (mˊ/)

[inn] (ㄧㄣˊ/)

[imz] (mˇ/)

[inz] (ㄧㄣˇ/)

[imw] (mˋ/)

[inw] (ㄧㄣˋ/)

[im] (m-, qim舅媽)

[in] (ㄧㄣ-/, jin)

 

[iongx] (ㄧㄛㄥ/)

[iungx] (ㄧㄛㄥ/)

[iongg] (ㄧㄛㄥˊ/)

[iungg] (ㄧㄛㄥˊ/)

[iongz] (ㄧㄛㄥˇ, siongz注視)

[iungz] (ㄧㄛㄥˇ, liungz躍起)

[iongw] (ㄧㄛㄥˋ/)

[iungw] (ㄧㄛㄥˋ/)

[iong] (ㄧㄛㄥ, s iong相片)

[iung] (ㄧㄛㄥ-/)

l iung的發音與iong/相同

 

[ongx] (ㄛㄥ/, dongx)

[ungx] (ㄛㄥ/, dungx)

[ongg] (ㄛㄥˊ/, dongg)

[ungg] (ㄛㄥˊ, dungg)

[ongz] (ㄛㄥˇ, dongz)

[ungz] (ㄛㄥˇ, d ungz)

[ongw] (ㄛㄥˋ/, dongw)

[ungw] (ㄛㄥˋ, dungw)

[ong] (ㄛㄥ-/, dong/)

[ung] (ㄛㄥ-, dung)

l ung的發音與ong/相同

 

[uanx] (ㄨㄢ/)

 

[uann] (ㄨㄢˊ/)

 

[uanz] (ㄨㄢˇ/)

 

[uanw] (ㄨㄢˋ/)

 

[uan] (ㄨㄢ-/)

 

 

[unx] (ㄨㄣ/)

[uynx] (ㄨㄣ/ㄧㄣ, huynx/)

[unn] (ㄨㄣ/輪流, hunn)

[uynn] (ㄨㄣ/ㄧㄣ/, huynn)

[unz] (ㄨㄣˇ/)

[uynz] (ㄨㄣˇ/ㄧㄣˇ)

[unw] (ㄨㄣˋ/)

[uynw] (ㄨㄣˋ/ㄧㄣˋ/)

[un] (ㄨㄣ-/)

[uyn] (ㄨㄣ-/ㄧㄣ-)

l  uyn的發音普遍腔唸[un],內埔腔的白話唸[in]

 

[ynx] (ㄨㄣ/ㄧㄣ/*ㄨㄣ/)

[iynx] (ㄨㄣ/ㄧㄣ/*ㄨㄣ/)

[ynn] (ㄨㄣ/ㄧㄣ/*ㄨㄣ, gynn)

[iynn] (ㄨㄣ/ㄧㄣ/*ㄨㄣ, giynn)

[ynz] (ㄨㄣˇ/ㄧㄣˇ/*ㄨㄣˇ, qynz)

[iynz] (ㄨㄣˇ/ㄧㄣˇ/*ㄨㄣˇ)

[ynw] (ㄨㄣˋ/ㄧㄣˋ/*ㄨㄣˋ, kynw)

[iynw] (ㄨㄣˋ/ㄧㄣˋ/*ㄨㄣˋ/悶使..成熟)

[yn] (ㄨㄣ-/ㄧㄣ-/*ㄨㄣ-, hyn)

[iyn] (ㄨㄣ-/ㄧㄣ-/*ㄨㄣ-, qiyn)

l   yn與會iyn的發音依各地腔調唸[un][in][yn]

 

識字練習:

1. 請將下列漢字的台語發音找出正確的台語字:

1.完,2.彎,3.腕,4.緩,5.王,6.汪,7.翁,8.旺,9.容,10.央,11.勇,12.用,13.陽,14.鹽,15.閹,16.炎,17./得意,18.溫,19.穩,20.塭,21.運,22.引,23.印,24.他們,25.淫,26.音,27.()28.灰塵飛揚,29.湧,30.應,31.緣,32.煙,33.安,34.案,35.庵,36.粥汁,37.暗,38.脖子,39.紅,40.丈夫,41.恩,42.隱,43.運,44.英。

2. 上項的解答從後面依序為:ingx, un, iynw, ynx, angx, angg, am, amz, amw, amx, anz, anx, enx, enn, engz, irngw, engx, eingg, imx, imm, inx, inz, inw, un, unz, unw, unx, iang, iam, iamx, iamm, iongg, iung, iungw, iongx, iungg, ong, ungx, ongx, ongg, uan, uanw, uanx, uann.

 

2-6 縮尾音

台語的入聲則相當發達,除喉音h/f外,尚有唇音b/p、舌尖音d/t、舌根音g/k都可以急促收縮,統稱「縮尾調」。而且相同部位的「縮尾調」,還有高、中、低調的區別。拼寫方式以母音接hbdg來表示的統稱「4/陰入/中縮調♪20/30(汐鹿腔)」,普遍腔的發音以「7/陽去/中平調/♪22/♪21(汐鹿腔)」依照喉、唇、舌尖、舌根不同部位做急促收縮。「8/陽入/高縮調/♪30」則是接fptk來表示,普遍腔以「1/陰平/高平調/♪33」的調值依照喉、唇、舌尖、舌根不同部位做急促收縮。台語字入聲的字尾雖然以子音bdfghkpt來拼寫,但是與英文不同,這些子音只用來表示急促收縮的嘴形,不發出任何聲音。

 

一覽表

輕聲/中縮調

高縮

♪20

♪30

ah

af

ab

ap

ad

at

ag

ak

eh

ef

ed

et

eg

ek

ig

ik

irg

irk

ih

if

ib

ip

id

it

uh

uf

ud

ut

iah

iaf

iab

iap

iag

iak

iog

iok

irh

irf

iuh

iuf

iug

iuk

oh

of

ob

op

og

ok

uah

uaf

uad

uat

uh

uf

ug

uk

 

發音練習

[ah]

[af]

[ab] ()

[ap] ()

[ad] ()

[at]→[d at] ()

[ag] (淋雨)

[ak]→[l ak] ()

 

 

[eh]

[ef]

[ed]→[q ed] ()

[et] (),→[q et] (又貪又吝)

[eg] (),→[j eg] ()

[ek] ()

[ig] (),→[j ig] ()

[ik] ()

[irg]→[j irk] ()

[irk] ()

l  eg/ig/irg發音相同,ek/ik/irk發音相同

 

[iah]

[iaf]

[iab] (隱蔽)

[iap] ()

[iag]→[s iag] ()

[iak]→[k iak] ()

[iog] (), →[j iog] ()

[iok] ()

[iug]→[j iug] ()

[iuk] ()

[irh]

[irf]

[iuh]

[iuf]

l iug的發音與iog/相同

 

[oh]

[of]

[og] ()

[ok]→[l ok] ()

[ug] ()

[uk]→[l uk] (鹿)

l ug的發音與og/相同

 

[uh]

[uf]

[uah]

[uaf]

[uad](車轉彎),→[h uad]()

[uat](人轉頭),→[h uat]()

 

練習:

1. 請將下列漢字的台語發音找出正確的台語字:

1.轉彎,2.回頭,3.惡,4.約,5.慾,6.葉,7.鬱,8.一,

9.億,10.譯,11.(扇子)12.折,13.壓,14.盒,15.(

)

2. 上項的解答從後面依序為:ag, ap, ab, ad, et, ik, eg, id, ud, iap, iuk, iog, og, uat, uad.

 

2-7鼻化音

台語的鼻化音很發達,主要存在於白話音,與鼻尾音有對應關係,亦是台語的一大特色。「影ngiaw」與「野iaw」不能含混。雖然華語的「他」與「怕」在發音上有鼻音化的現象,但是,華語沒有鼻化音的音位。練習鼻化音時,可以先試著用手捏住鼻子,然後發出[a][e][i][o][u]的聲音。

 

一覽表:

一聲

二聲

三聲

四聲

輕聲

高縮

中平

33

12

11

31

20

30

22

ngax1

ngaa

ngaz

ngaw

ngah

ngaf

nga

ngeix2

ngeii

ngeiz

ngeiw

ngeih

ngeif

ngei

ngix

ngii

ngiz

ngiw

ngih

ngif

ngi

ngox

ngoo

ngoz

ngow

ngoh

ngof

ngo

ngaix

ngaii

ngaiz

ngaiw

ngaih

ngaif

ngai

ngaux

ngauu

ngauz

ngauw

ngauh

ngauf

ngau

ngiax

ngiaa

ngiaz

ngiaw

ngiah

ngiaf

ngia

ngiaux

ngiauu

ngiauz

ngiauw

ngiauh

ngiauf

ngiau

ngiox3

ngioo

ngioz

ngiow

ngioh

ngiof

ngio

ngiux3

ngiuu

ngiuz

ngiuw

ngiuh

ngiuf

ngiu

nguax

nguaa

nguaz

nguaw

nguah

nguaf

ngua

nguaix

nguaii

nguaiz

nguaiw

nguaih

nguaif

nguai

nguex

nguee

nguez

nguew

ngueh

nguef

ngue

nguix

nguii

nguiz

nguiw

nguih

nguif

ngui

說明:

1.      ng附加在母音前面表示鼻化音僅是造字上的便宜措施,在語音學上並非很嚴謹的標示。鼻化音的前面有子音時(mn除外)ng省略為n例如:

「趕」是[q]+[ngaw],寫為qnaw

「天」是[t]+[ngix],寫為tnix

「城」是[s]+[ngiaa],寫為sniaa

2.      ngei的發音依各地腔調可以唸[ngɛ][ngi]

3.      ngiongiu的地方腔調,僅做為表示特殊地方口音時用。

 

發音練習

[nga] ()

[ngiaa] ()

[ngaz] (彎腰)

[ngiaw] ()

[ngeix] ()

[ngiuu] ()

[ngi] ()

[ngiu] ()

[ngii] ()

[nguaw] ()

[ngai] ()

[ngua] ()

 

識字練習:

1. 請將下列漢字的台語發音找出正確的台語字:

1.碗,2.晚,3.換,4.羊,5.養,6.樣,7.營,8.影,9.揹,10.嬰,11.院,12.楹,13.偏袒,14.俯,15.餡。

2. 上項的解答依序為:nguaw, nguaz, ngua, ngiuu, ngiuw, ngiu, ngiaa, ngiaw, ngai, ngeix, ngi, ngeii, ngaa, ngaz, nga.

3. 請將下列台語字拼音,並以漢字寫出意思(字母後面的「'」或「-」暫時不必理會,詳見第四篇正字規則)

1. a'ii, 2. a'mw, 3. rr-aw, 4. eiz'amz, 5. o'imx, 6. o'enx, 7. o'iuu, 8. iuu'enx, 9. ai'uanz, 10. eng'iax, 11. uan'uad, 12. yn'uanz, 13. ok'iz, 14. iwaiz, 15. o'ngiaw, 16. uan'ngiux.

4. 上項之解答依序為:阿姨、阿姆(伯母)、蚵、晚上、陰天、黑煙、機油、油煙、哀怨、灰揚、彎曲、恩怨、惡意、意愛(喜歡)、黑影、鴛鴦。

 

2-8含子音v, p, b, m練習

1.  單音節練習

v

a

va

p

a

pa

b

a

ba

m

a

ma

v

e

ve

p

e

pe

b

e

be

m

e

me

v

oe

voe

p

oe

poe

b

oe

boe

v

uer

vuer

p

uer

puer

b

uer

buer

v

ox

vox

b

ox

box

m

ox

mox

v

ii

vii

p

ii

pii

b

ii

bii

m

ii

mii

v

ah

vah

p

ah

pah

b

ah

bah

m

ah

mah

v

aiz

vaiz

p

aiz

paiz

b

aiw

baiw

m

ai

mai

v

angx

vangx

p

angx

pangx

b

ang

bang

v

ak

vak

p

ak

pak

b

ak

bak

v

ag

vag

p

ag

pag

b

ag

bag

v

ngei

vnei

m

ei

mei

2.  多音節練習

v

az

vaz

awvaz

霸道

v

ah

vah

vaxvah

爸爸

b

ah

bah

veihbah

肥肉

m

ah

mah

maxmah

媽媽

m

aw

maw

amaw

祖母

v

aiz

vaiz

vaiwvaiz

拜拜

p

aiz

paiz

pongpaiz

豐沛

v

irx

virx

vrxvirx

保鑣

v

angx

vangx

ovangx

黑板

b

an

ban

vafban

百萬

v

ng

vng

veihvng

白飯

p

ngaiw

pnaiw

pafpnaiw

打壞

m

uaa

muaa

o'muaa

黑麻

 

2-9含子音d, t, n, l練習

1.  單音節練習

l

a

la

n

a

na

l

e

le

t

e

te

d

e

de

n

e

ne

l

oe

loe

d

oe

doe

l

uer

luer

t

uer

tuer

d

uer

duer

t

ng

tng

d

ng

dng

n

ng

nng

l

au

lau

d

au

dau

n

au

nau

l

iaf

liaf

t

iah

tiah

d

iah

diah

t

unw

tunw

d

unw

dunw

l

unw

lunw

t

ngix

tnix

d

ngix

dnix

n

ix

nix

t

nguaa

tnuaa

d

nguaa

dnuaa

n

uaa

nuaa

 

2.  多音節練習:

l

iw

liw

lennliw

連理

t

ez

tez

tiuterz

抽身

d

ux

dux

didux

蜘蛛

n

ex

nex

nenex

(兒語)

d

ii

dii

denzdii

電池

n

iaa

niaa

aniaa

阿娘

t

uix

tuix

drtuix

刀梯

l

unw

lunw

tunlunw

吞忍

d

ut

dut

dongzdut

衝突

l

iam

liam

lixliam

理念

t

ngx

tngx

dnitngx

甜湯

t

ngiaz

tniaz

tangwtniaz

疼痛

 

2-10含子音q, k, g, h練習

1. 單音節練習:

q

ax

qax

k

ax

kax

g

aa

gaa

h

aa

haa

q

auu

qauu

k

auz

kauz

g

auu

gauu

h

auz

hauz

q

enz

qenz

k

eg

keg

k

erx

kerx

h

irk

hirk

q

uax

quax

g

ua

gua

q

oex

qoex

k

oeh

koeh

h

ungg

hungg

k

uax

kuax

h

uix

huix

q

uerz

querz

h

ue

hue

q

ngx

qngx

k

ngx

kngx

h

ngx

hngx

h

mh

hmh

q

ngiaa

qniaa

g

ngiaa

gniaa

h

ngiaa

hniaa

 

2. 多音節練習:

q

i

qi

qaqi

自己

k

i

ki

qimwki

禁忌

g

i

gi

Qagi

嘉義

q

ii

qii

qokqii

國旗

g

ii

gii

giaugii

懷疑

k

iz

kiz

hukkiz

福氣

q

iyw

qiyw

suanxqiyw

選舉

g

iyw

giyw

Daiigiyw

台語

h

iyy

hiyy

o'hiyy

烏魚

k

iyz

kiyz

querwkiyz

過去

k

aw

kaw

quaikaw

乖巧

h

aiw

haiw

guaz'haiw

外海

g

o

go

qakgo

覺悟

q

iuz

qiuz

genxqiuz

研究

k

uaiz

kuaiz

kiynkuaiz

勤快

g

enn

genn

giyxgenn

語言

h

iungg

hiungg

ing'hiungg

英雄

q

iuk

qiuk

qetqiuk

結局

h

uad

huad

honghuad

方法

g

ngaw

gnaw

bunngnaw

文雅

 

2-11含子音j, c, s, z練習

1.      單音節練習:

j

ax

jax

c

ax

cax

s

ax

sax

j

aix

jaix

c

aiz

caiz

j

e

je

j

er

jer

c

oee

coee

s

oew

soew

j

uer

juer

c

uerx

cuerx

s

oez

soez

j

iz

jiz

c

ix

cix

j

y

jy

c

yz

cyz

s

yy

syy

z

iyy

ziyy

j

ngx

jngx

c

ngx

cngx

s

ngx

sngx

j

if

jif

c

if

cif

s

if

sif

z

if

zif

j

uanw

juanw

s

uanw

suanw

z

uanw

zuanw

j

ngiaz

jniaz

c

ngiaz

cniaz

s

ngiaz

sniaz

 

2. 多音節練習:

j

ax

jax

ajax

骯髒

c

erz

cerz

cangcerz

乾脆

s

oex

soex

caasoex

柴梳

z

u

zu

huwzu

富裕

j

aix

jaix

juixjaix

水災

c

iux

ciux

cenciux

千秋

s

ia

sia

juwsia

注射

c

irh

cirh

cunwcirh

尺寸

j

ingg

jingg

simjingg

心情

c

unx

cunx

cingcunx

青春

z

enn

zenn

jnggzenn

全然

j

ngg

jngg

jabjngg

c

ngg

cngg

ciacngg

車床

s

ngg

sngg

langgsngg

蒸籠

c

ak

cak

ciwcak

煩心

s

iuk

siuk

cosiuk

粗俗

z

et

zet

cinzet

親熱

j

ngiu

jniu

veiijniu

抓癢

c

ngiu

cniu

cincniu

宛如

s

ngiu

sniu

siauwsniu

妄想

 





















沒有留言:

張貼留言

 前言 台語字與台灣建國 Zinnlui qapp qwiitax ee dungzbut brr qang:ee jit xee degdiamw dirzz si giyxgenn ee congwjr. Giyxgenn si zinnlui ee diwhui qapp ...